Afgelopen week berichtten wij u meermaals over de mogelijkheden die overheden onder de staatssteunregels hebben om (financiële) steun te verlenen omwille van het coronavirus. Eerder informeerden wij u nog dat op Europees niveau werd gewerkt aan een “Temporary Framework”. Inmiddels kunnen we u reeds melden dat dit tijdelijk regelgevend kader een feit is.
Het “Temporary Framework” moet overheden in staat stellen om op basis van de staatssteunregels, en specifiek op grond van artikel 107(3)(b) VWEU, steun te bieden aan bedrijven en zo de economische schade van de COVID-19-uitbraak te beperken. Op grond van genoemde bepaling kan de Europese Commissie (Commissie) steunmaatregelen van lidstaten – bedoeld om een ‘ernstige verstoring in de economie van een lidstaat op te heffen’ – als verenigbaar met de interne markt verklaren en daarmee toestaan.
Het regelgevend kader geeft lidstaten dan ook tijdelijk de mogelijkheid extra maatregelen te nemen om ondernemingen te ondersteunen, bovenop de steun naar aanleiding van een verzoek in het kader van het herstellen van schade als gevolg van natuurrampen of andere uitzonderlijke gebeurtenissen, op grond van artikel 107(2)(b) VWEU. Hierbij worden ‘uitzonderlijke gebeurtenissen’ gedefinieerd als buitengewone, onvoorziene gebeurtenissen die een aanzienlijke economische impact hebben. Op 12 maart verleende de Europese Commissie al toestemming aan Denemarken om op grond van dit artikel steun te verlenen aan bedrijven die worden getroffen door de COVID-19 uitbraak, die door de Commissie als een uitzonderlijke gebeurtenis wordt beschouwd.
Op grond van de eerdere berichtgeving van de Europese Commissie hebben we u gisteren reeds de verwachtte mogelijke maatregelen voor lidstaten op grond van het “Temporary Framework” geschetst. Het definitieve framework biedt ruimere mogelijkheden dan op voorhand verwacht en voorziet in de volgende vijf vormen van staatssteun.
- Directe subsidies, selectieve belastingvoordelen en vooruitbetalingen tot EUR 800.000 per onderneming, om in dringende liquiditeitsbehoefte van een dergelijke onderneming te voorzien;
- Staatsgaranties voor bankleningen aan bedrijven, zodat banken de benodigde leningen blijven verstrekken aan hun klanten;
- Gesubsidieerde openbare leningen aan bedrijven, onder gunstige rentepercentages Middels deze leningen kan worden voorzien onmiddellijke kapitaal- en investeringsbehoeften van bedrijven
- Waarborgen voor banken die steun doorleveren aan de reële economie. Dit stelt lidstaten in staat om voort te bouwen op reeds bestaande kredietverleningscapaciteit van banken en deze te gebruiken als kanaal voor het verlenen van staatssteun aan (met name kleine en middelgrote) bedrijven. Het regelgevend kader bevat specifieke bepalingen om doorlevering van de steun naar bedrijven te verzekeren en richtsnoeren om concurrentieverstoring tussen banken tot een minimum te beperken.
- Kortlopende exportkredietverzekering, voor bedrijven die exporteren naar bepaalde landen die als ‘niet verhandelbaar risico’ kunnen worden beschouwd.
Het framework bevat wel de nodige waarborgen voor ‘juiste’ toepassing van de gegeven mogelijkheden. Zo is een voorwaarde om beroep te kunnen doen op een van deze steunmaatregelen dat de onderneming in kwestie in zwaar weer is gekomen na 31 december 2019. Daarnaast worden bijvoorbeeld de gesubsidieerde leningen of garanties aan bedrijven gekoppeld aan de omvang van hun economische activiteiten, op basis van onder meer de omzet in 2019.
Het “Temporary Framework” is per direct van kracht en zal tot eind december 2020 van kracht blijven. De Europese Commissie zal voor die tijd beoordelen of een eventuele verlenging noodzakelijk is.
In 2008, ten tijde van de financiële crisis, heeft de Europese Commissie voor het laatst een dergelijk pakket aan staatssteunmaatregelen aangenomen. Het toenmalige pakket aan maatregelen vertoont aanzienlijke gelijkenissen met het huidige. Wel valt op dat het huidige “Temporary Framework” in vergelijking vele malen sneller tot stand kwam en in tegenstelling tot 2008 maken steunmaatregelen voor banken geen onderdeel uit van het pakket. Wel is een belangrijke rol voor banken weggelegd als kanaal voor het verstrekken van steun aan bedrijven, maar de Commissie maakt duidelijk dat dit niet tot steun aan de banken zelf kan leiden.
Ten slotte kan nog worden opgemerkt dat het pakket aan maatregelen van het “Temporary Framework” niet uitputtend is en dat lidstaten de Commissie kunnen verzoeken om verdergaande maatregelen op grond van de reeds genoemde artikelen goed te keuren.
Heeft u vragen of kunnen wij u assisteren bij een concrete steunaanvraag of andere juridische kwesties, neem dan gerust contact met ons op. Wij staan klaar voor u.
