15 min read

Nieuwe financiering - overheidsmaatregelen die kredietverstrekking bevorderen

1 May 2020

Update 6 juli 2021

De overheid heeft bestaande garantieregelingen ter bevordering van de kredietvestrekking verruimd. Hier leest u omschrijving van de betreffende regelingen en wat de verruiming in verband met de Covid-19 uitbraak inhoudt.

Ondernemingen die niet in aanmerking komen voor onderstaande regelingen kunnen wellicht gebruikmaken van een van de andere maatregelen die de overheid heeft opgesteld ter adressering van liquiditeitskrapte, zoals de Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) en belastingmaatregelen. Meer informatie over liquiditeitskrapte, financiering en herstructurering vindt u in onze hub.

GO- en GO-C regeling

De GO-regeling staat voor Garantie Ondernemingsfinanciering en is in 2009 ingevoerd om in te spelen op de gevolgen van de financiële crisis. Banken kunnen onder de GO-regeling een 50% staatsgarantie krijgen op leningen en bankgarantiefaciliteiten vanaf EUR 1,5 miljoen tot EUR 150 miljoen per onderneming. Banken verkleinen met deze garantie hun risico en zijn als gevolg daarvan (eerder) bereid financiering te verstrekken. Ondernemers kunnen derhalve financiering verkrijgen die zonder een staatsgarantie niet mogelijk zou zijn geweest. Sinds 2009 is door de deelnemende banken voor ruim EUR 3,5 miljard aan GO-leningen en bankgarantiefaciliteiten verstrekt. De overheid heeft dus ruim EUR 1,75 miljard aan garanties afgegeven.

De regering heeft op 7 april 2020 een tijdelijke corona-module voor garantie op bankleningen aan de GO-regeling toegevoegd: de GO-C. Het maximale garantiepercentage onder de GO-C is verhoogd van 50% naar 80% voor grootbedrijven (met omzet vanaf EUR 50 miljoen) en 90% voor MKB-bedrijven (met omzet tot EUR 50 miljoen). Het percentage staatsgarantie is afhankelijk van de omzet van de onderneming. Leningen van maximaal EUR 150 miljoen zijn tot maximaal EUR 135 miljoen gegarandeerd. Voor 2021 is een budget van EUR 2,5 miljard (voor GO en GO-C samen) beschikbaar.

De GO-C is toepasbaar op kredieten die vanaf 24 maart 2020 zijn verstrekt. Garantieaanvragen onder de GO-C kunnen tot 15 december 2021 worden ingediend.

Vereisten om gebruik te kunnen maken van de GO-regeling en de GO-C regeling
De GO-regeling is bedoeld voor ondernemingen:

met substantiële activiteiten in Nederland, Bonaire, Sint Eustatius of Saba.
die in de kern gezond zijn.
die bevredigende rentabiliteits- en continuïteitsperspectieven hebben.
die ‘Fresh Money’ aantrekken – dit houdt kort gezegd in dat de financiering een uitbreiding van de positie van de bank moet betekenen en een concreet ondernemingsbelang moet dienen.
die in de laatste 12 maanden geen bovenmatige kapitaalonttrekking hebben.
die de GO alleen aanvragen voor financiering van eigen bedrijfsactiviteiten.

Om in aanmerking te komen voor de GO-C regeling geldt daarenboven de voorwaarde dat de liquiditeitsbehoefte van de betreffende onderneming moet zijn ontstaan als gevolg van de coronacrisis en dat de onderneming op 31 december 2019 niet al in moeilijkheden was.

De volgende sectoren zijn uitgesloten van de GO-regeling:

landbouw, visserij en aquacultuur met uitzondering van toelevering en dienstverlening.
onroerend goed met uitzondering van bemiddeling en projectfinanciering.
de financiële sector met uitzondering van bemiddeling.
de gezondheidszorg voor zover de onderneming een zorgaanbieder is die diensten verleent zoals omschreven in de Zorgverzekeringswet en de AWBZ.

Ook de bouwrealisatie in de projectontwikkeling valt onder de GO-regeling. Dit kan alleen via gespecialiseerde banken met zeer ruime ervaring in financiering op het gebied van projectontwikkeling.

Van de CO-G regeling zijn de volgende sectoren uitgesloten:

onroerend goed voor zover de activiteiten gericht zijn op het behalen van resultaten door waardestijging van onroerend goed zonder dat er sprake is van significante waardetoevoeging door eigen productieve activiteiten.
de financiële sector voor zover de onderneming het bank-, verzekerings- of beleggingsbedrijf uitoefent of een participatiemaatschappij heeft.
de gezondheidszorg, voor zover de onderneming een aanbieder is als bedoeld in artikel 1, onderdeel c, van de Wet marktordening gezondheidszorg.

Kenmerken GO-financiering en GO-C financiering
Een GO-financiering dient de voldoen aan de volgende kenmerken:

bankleningen, wel of niet achtergesteld, met een maximale looptijd van 6 jaar; de bank is leidend bij het vastleggen van zekerheden.
zowel leningen met een vaste rente als leningen met een variabele rente gebaseerd op Euribor-tarieven komen voor de GO-regeling in aanmerking.
bankgarantiefaciliteit voor het stellen van bankgaranties met een minimale looptijd van 6 maanden en tenminste EUR 250.000. De maximale looptijd van de gestelde garanties is 6 jaar na het afsluiten van de bankgarantiefaciliteit waar de bankgarantie onder valt.
per onderneming is de ondergrens EUR 1,5 miljoen voor zowel bankleningen als de bankgarantiefaciliteit onder de GO-financiering
per onderneming is het totaal aan bankleningen en bankgaranties die onder de GO-financiering kan worden gegeven, EUR 150 miljoen.

De belangrijkste afwijkingen van de GO-C regeling ten opzichte van de GO-regeling zijn:

leningen en garanties onder de GO-C hebben een looptijd van maximaal 6 jaar.
alleen niet achtergestelde leningen kunnen onder de garantstelling worden gebracht.
er geldt een minimumprovisie.

Deelnemen als financier
Kredietinstellingen en schadeverzekeraars als vermeld in artikel 1:1 van de Wet op het Financieel Toezicht kunnen als financier deelnemen. Daarnaast kunnen kredietinstellingen in de zin van de Wet Toezicht Bank- en Kredietwezen 1994 BES aan de regeling deelnemen. Dit kan:

(i) als deze op grond van de wet bevoegd zijn in Bonaire, Sint Eustatius of Saba het bedrijf van kredietinstelling uit te oefenen; én

(ii) indien het leningen betreft die verstrekt zijn aan een ondernemer in Bonaire, Sint Eustatius of Saba.

Banken of schadeverzekeraars die mee willen doen moeten een toelatingsprocedure doorlopen en kunnen contact opnemen met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Financiers die al deelnemen aan de GO-regeling en GO-C regeling zijn te vinden via deze link. Daar staan ook de banken vermeld die meedoen aan de GO-projectontwikkeling.

Aanvragen
Ondernemers die gebruik willen maken van de GO-regeling of GO-C regeling dienen zich te wenden tot één van de bij de GO-regeling aangesloten financiers. Nadat de financier een kredietaanvraag in behandeling heeft genomen en deze vervolgens heeft goedgekeurd, kijkt de financier of aan de voorwaarden voor de GO-regeling/GO-C regeling wordt voldaan. Vervolgens beslist de financier of zij een aanvraag indient bij RVO. Financiers kunnen hun garantieaanvraag voor de GO regeling tot 1 juli 2023, 17:00 indienen. Garantieaanvragen voor de GO-C kunnen tot 15 december 2021, 17.00 uur worden ingediend. Uiterlijk 3 weken na indiening verneemt de financier het standpunt van de overheid. In de praktijk weet RVO een reactietermijn te hanteren die aanzienlijk korter is. Na het besluit over de garantstelling bepaalt de bank of de garantiefinanciering daadwerkelijk wordt verstrekt.

In deze folder vindt u meer informatie over de GO-regeling, waaronder over verplichtingen van de bank en de door de bank verschuldigde provisies.

BMKB

Vanaf 16 maart 2020 is de Borgstelling midden- en kleinbedrijf (BMKB)-regeling verruimd om mkb-bedrijven die door Covid-19 worden getroffen te steunen. Deze verruimde BMKB-regeling staat ook wel bekend als de BMKB-C. Met het borgstellingskrediet onder de BMKB-C staat de overheid voor een deel garant voor mkb-bedrijven die een lening willen afsluiten, maar de financier niet genoeg zekerheid kunnen bieden. Met deze verruiming verwacht de overheid dat direct EUR 300 miljoen aan extra financiering ter beschikking kan worden gesteld aan mkb-bedrijven die getroffen worden door Covid-19.

Hoe werkt de BMKB-C regeling?
Onder de reguliere BMKB-regeling betreft het borgstellingskrediet 50% van het krediet dat de financier verstrekt. De garantie van de overheid bedraagt 90% van het borgstellingskrediet. Op grond van de BMKB-C regeling wordt de omvang van het borgstellingskrediet verhoogd van 50% naar 75% en is de borgstelling voor een overbruggingskrediet of een verhoging van rekening courant krediet tevens mogelijk. Het krediet mag lineair worden afgelost of ineens aan het einde van de looptijd. De maximale looptijd van de lening is per 28 april 2020 verlengd van 2 naar 4 jaar. De regeling geldt met terugwerkende kracht vanaf 16 maart 2020 en een aanvraag kan worden ingediend tot 21 december 2021.

Vereisten om gebruik te kunnen maken van de BMKB-C
De BMKB-C is bestemd voor ondernemingen:

die gevestigd zijn in Nederland, Bonaire, St. Eustatius of Saba (en daar vinden de bedrijfsactiviteiten overwegend plaats);
met maximaal 250 werknemers (fte);
met een jaaromzet tot EUR 50 miljoen of een balanstotaal tot EUR 43 miljoen;
die langer dan 3 jaar bedrijf voeren (starters komen in aanmerking voor een borgstellingskrediet als deze bij de bank een starterslening afsluiten);
die in de kern gezond zijn, maar liquiditeitsproblemen ondervinden door de Covid-19 uitbraak. Per 28 april 2020 wordt hiervoor een omzettoets in gevoerd in plaats van een uitgebreide liquiditeitsprognose. Daarmee wordt de toegang tot de BMKB laagdrempeliger.

De volgende ondernemingen komen niet in aanmerking voor de BMKB-C:

ondernemingen die actief zijn in de publiekverzekerde zorg;
ondernemingen waarvan de laatste of de te verwachten jaaromzet voor meer dan 50% is verkregen uit de beoefening van:

de land- en tuinbouw, de vee- of visteelt, de visserij of de teelt van vee- en visvoer; of
het bank-, verzekerings- of beleggingsbedrijf of het financieren van één of meer andere ondernemingen; of
de verwerving, vervreemding, de ontwikkeling, het beheer of de exploitatie van onroerend goed.

Kenmerken BMKB-C

De overheid stelt zich borg voor 75% van het krediet (het borgstellingskrediet), waarvan 90% wordt gegarandeerd door de overheid. Voorheen stond de overheid borg voor 50% van het krediet.
Het maximum van het borgstellingskrediet is verhoogd van EUR 1 miljoen naar EUR 1,5 miljoen.
De maximale looptijd van het krediet is verhoogd van 8 kwartalen naar 16 kwartalen.
Het garantiebudget van de BMKB is verhoogd van EUR 765 miljoen naar EUR 1,5 miljard.
De BMKB-C geldt tot en met 30 juni 2022.
Naast rente, aflossing en provisie die verschuldigd is aan de financier, brengt de overheid een provisie van 2% in rekening bij een looptijd tot en met 8 kwartalen en 3% bij een looptijd van 9 tot en met 16 kwartalen (deze provisie was voorheen 3,9%).

Er wordt een persoonlijke borg van 10% gevraagd voor het te verstrekken BMKB-C krediet . Voorheen werd er een persoonlijke borg van 25% gevraagd.

Aanvragen BMKB-C

Aanvragen van de BMKB-C gaat als volgt:

Het bedrijf doet een aanvraag voor een lening of een uitbreiding van de rekening courant krediet bij een financier die deelneemt aan de BMKB-C-. De lijst met aangesloten financiers is te raadplegen via deze link.
Vervolgens beslist de financier over de financieringsaanvraag en bepaalt of het mogelijk is dat de BMKB-C regeling wordt gebruikt.
De voorwaarden van de financiering worden besproken, rekening houdend met de BMKB-C voorwaarden.
Keurt de financier de financieringsaanvraag goed, dan vraagt de financier de BMKB-C aan bij de overheid.
Bij acceptatie van de BMKB-C staat de overheid borg en wordt de lening verstrekt of de verruiming van de rekening courant krediet doorgevoerd.

Deelnemen als financier
De BMKB-C staat open voor zowel banken als niet-bancaire financiers. Financiers kunnen contact opnemen met Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) over mogelijke deelname aan de BMKB-C.

De mogelijkheid voor niet-bancaire financiers om deel te nemen aan de BMKB-C is een recente ontwikkeling. Speciaal voor de BMKB-C regeling heeft RVO een aantal non-bancaire financiers geaccrediteerd. Op deze manier maakt RVO het voor non-bancaire financiers aantrekkelijker het MKB te (blijven) financieren.

Meer informatie voor financiers is te vinden op deze website.

Borgstelling MKB-Landbouwkredieten

De regeling Borgstellingskrediet Landbouw (BL) is sinds 18 maart 2020 uitgebreid met een extra module: de borgstelling voor een overbruggingskrediet (BL-C). Gezonde land- en tuinbouwbedrijven die in liquiditeitsproblemen zijn gekomen door de Covid-19 uitbraak kunnen een overbruggingskrediet financieren via de BL-C. Met de BL-C regeling kan een land- of tuinbouwbedrijf een krediet van maximaal EUR 1,5 miljoen krijgen. Land- en tuinbouwbedrijven die onder de reguliere BL regeling al (grotendeels) gebruik hebben gemaakt van de maximale ruimte kunnen bovenop het actuele borgstellingskrediet nog tot een maximumbedrag van EUR 300.000 aan BL-C-krediet gefinancierd krijgen.

Hoe werkt de BL-C?
Als een land- of tuinbouwbedrijf in aanmerking komt voor de BL-C staat de overheid borg voor 70% van het overbruggingskrediet dat het bedrijf leent van een van de aangesloten financiers (ABN AMRO Bank, Deutsche Bank, ING Bank, Rabobank, Triodos Bank en NIBC). Deze borgstelling maakt het mogelijk om een lening af te sluiten als het land- of tuinbouwbedrijf zelf niet voldoende zekerheid kan bieden. De persoonlijke borgstelling voor een meerderheidsaandeelhouder binnen een besloten vennootschap is verlaagd van 25% naar 10% van het BL-C-krediet.

Aflossen van het krediet moet op zijn minst 2 jaar na de start van het krediet beginnen en moet binnen 4 jaar worden afgelost. Aflossen kan zowel per maand, kwartaal of aan het einde van de looptijd, dit gebeurt in overleg met de financier. Voor de lening betaalt de kredietnemer een provisie van:

0,5% voor een starter of overnemer (minder dan drie jaar actief) bij een looptijd tot en met 2 jaar.
1,5% voor andere bedrijven bij een looptijd tot en met 2 jaar.
0,75% voor een starter of overnemer (minder dan drie jaar actief) bij een looptijd tot en met 2 jaar.
2,25% voor andere bedrijven bij een looptijd langer dan 2 jaar.

De BL-C kan tot en met 31 maart 2021 worden aangevraagd.

Voorwaarden en vervolgstappen
Om als land- of tuinbouwbedrijf in aanmerking te komen voor de BL-C moet worden voldaan aan de volgende voorwaarden:

Het bedrijf is een mkb-landbouwonderneming.
De omzet wordt voor het grootste deel gehaald uit de primaire landbouw (d.w.z. de productie van plantaardige producten en de veehouderij).
Het bedrijf is in Nederland gevestigd en de bedrijfsactiviteiten gebeuren voor het grootste deel in Nederland.
Het bedrijf is in de kern gezond, maar ondervindt liquiditeitsproblemen door Covid-19.

Als een land- of tuinbouwbedrijf verwacht te voldoen aan bovenstaande voorwaarden en een aanvraag wil doen, dan gaat dat op de volgende manier:

Een aanvraag voor een lening moet worden ingediend bij een van de aangesloten financiers (ABN AMRO Bank, Deutsche Bank, ING Bank, Rabobank, Triodos Bank en NIBC).
Vervolgens beslist de financier over de financieringsaanvraag en bepaalt of het mogelijk is dat de BL-C wordt gebruikt.
De voorwaarden van de financiering worden besproken, rekening houdend met de BL-C-voorwaarden.
Keurt de financier de financieringsaanvraag goed, dan vraagt de financier de BL-C aan bij de overheid.
Bij acceptatie van de BL-C staat de overheid borg en wordt de lening verstrekt.

Voor meer informatie over de BL en BL-C verwijzen wij u graag naar de website van het Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Deelnemen als financier
De BL(-C) staat open voor zowel banken als niet-bancaire financiers. Financiers kunnen contact opnemen met RVO over mogelijke deelname aan de BL(-C).

Andere maatregelen
Agrarisch ondernemers die niet in aanmerking komen voor de BL-C kunnen wellicht wel in aanmerking komen voor de BMKB-regeling (zie hierboven).

Klein Krediet Corona Garantieregeling (KKC-regeling)

De KKC-regeling is bedoeld voor kleine ondernemers uit het micro-, midden- en kleinbedrijf met een relatief kleine financieringsbehoefte tussen de EUR 10.000 en EUR 50.000. De KKC-regeling is op 29 mei 2020 in werking getreden. Aanvragen kunnen tot en met 31 december 2021 worden ingediend.

In Nederland komen naar schatting enkele tienduizenden ondernemingen in aanmerking voor deze regeling. Financiers maken relatief hoge kosten bij de beoordeling van kleine kredieten en het risico voor financiers dat een lening niet wordt terugbetaald is door de coronacrisis relatief hoog. Kleine ondernemers komen hierdoor doorgaans moeilijk aan financiering, terwijl dit type ondernemingen van groot belang is voor de gemeenschap en vaak zwaar wordt getroffen door de coronacrisis.

Hoe werkt de KKC-regeling?
Met de KKC-regeling kunnen kleine, in de kern gezonde bedrijven leningen tussen de EUR 10.000 en 50.000 afsluiten bij financiers. Dit gaat met de KKC sneller dan normaal en tegen relatief gunstige voorwaarden. Voor de overbruggingskredieten die worden verstrekt onder de KKC-regeling staat de Nederlandse overheid voor 95% garant. De overige 5% komt voor risico van de financiers. Ondernemers kunnen meerdere keren gebruik maken van de KKC-regeling, zolang de maximale limiet van EUR 50.000 nog niet is bereikt. Het totale budget aan overbruggingskredieten bedraagt EUR 250 miljoen.

Vereisten om gebruik te kunnen maken van de KKC-regeling
Om aanspraak te maken op de KKC moet een onderneming onder meer:

in Nederland zijn gevestigd en daar een substantieel deel van de activiteiten van de onderneming uitvoeren.
voor 1 januari 2019 al ingeschreven staan bij de KVK.
een minimale jaaromzet vanaf EUR 50.000 hebben.
voor de coronacrisis voldoende winstgevend zijn geweest.
aan zijn terugbetalingsverplichtingen kunnen voldoen.
ingeval van een rechtspersoon: een privéborg afsluiten voor 10% van de hoofdsom.

De garantstelling heeft uitsluitend betrekking op kredietovereenkomsten

in de vorm van een geldlening of een krediet in rekening-courant, niet zijnde een achtergestelde lening.
met een looptijd van 5 jaar, met de mogelijkheid tot opschorting met een periode van maximaal 8 kwartalen.
waarbij het kredietbedrag dat wordt verleend minimaal EUR 10.000 en maximaal 50.000 bedraagt.
waarbij de rente maximaal 4% van het kredietbedrag bedraagt.

Voorts geldt een eenmalige provisie van 2% die de ondernemer aan de Staat betaalt.

De volgende sectoren zijn uitgesloten van de KKC-regeling:

zorgaanbieders als bedoeld in artikel 1, onderdeel c, van de Wet marktordening gezondheidszorg.
visserij en aquacultuur.
primaire productie van landbouwproducten.
verwerking en afzet van landbouwproducten.

Voorts zijn ondernemers uitgesloten die een onderneming in stand houden waarvan de activiteiten in overwegende mate betrekking hebben op onroerend goed en de financiële sector.

Waar kunnen ondernemers terecht voor de KKC-regeling?
Rabobank, ABN AMRO Bank, ING Bank, Kredietunie Groningen, de Volksbank en Triodos Bank hebben toegezegd leningen via de KKC-regeling aan te bieden. Andere financiers die geaccrediteerd zijn voor de BMKB-C mogen de regeling ook aanbieden. Overige financiers moeten zich eerst bij RVO laten accrediteren als financier voor de KKC-regeling.

Wanneer kunnen ondernemers een aanvraag doen?
Ondernemers kunnen tot en met 31 december 2021 een KKC-aanvraag indienen bij hun financier. Daarnaast kunnen leningen die sinds 7 mei 2020 zijn verstrekt en voldoen aan de voorwaarden van de regeling worden geherfinancierd tegen de voorwaarden van de KKC. De regeling is goedgekeurd door de Europese Commissie.

Meer informatie is te vinden op deze website.