Corporate venturing: win-win of lose-lose?
Grote bedrijven die de technische kennis van start-ups en schaalgrootte overnemen, ook wel bekend als corporate venturing, is de afgelopen tien jaar een enorme trend geworden. Voor beide partijen brengt de aanpak zowel strategische voordelen als juridische risico’s met zich mee. Dit is wat u moet weten.
Idealiter is een corporate venturing-investering een win-win voor alle betrokkenen. Voor de grote onderneming kan een nieuw verworven start-up of schaalvergroting helpen om sneller te innoveren. Door hun kleine en flexibele karakter zijn start-ups vaak beter toegerust om snelle veranderingen in de markt op te vangen. Het voordeel voor de starters is dat een groot bedrijf hen kan helpen opschalen door productiefaciliteiten, branding en een wereldwijd netwerk van klanten aan te bieden.
Cultuurschok
Toch zijn er risico’s verbonden aan het ondernemen van ondernemingen. Voor een startende onderneming kan een grote bedrijfspartner een cultuurschok zijn. Jeroen Sombezki, partner bij Van Doorne en corporate venturing-specialist: “Bedrijven hebben de neiging om traag en beleidsgebonden te zijn, wat heel anders is dan de manier waarop een startende onderneming opereert. Een nog groter risico is de onvoorspelbaarheid van de bedrijfsstructuur. Omdat grote ondernemingen zoveel medewerkers hebben, veranderen strategieën vaak. De mensen met wie de startende onderneming onderhandelde en de deal implementeerde, zouden een jaar later vervangen kunnen worden door nieuwe mensen die misschien niet dezelfde visie delen.”
Een duidelijk risico voor bedrijven is dat de start-up niet aan de verwachtingen voldoet. Maar waar een klassieke durfkapitaalverstrekker gemakkelijk uit een slechte investering kan komen door zijn belang te verkopen, is het voor een groot bedrijf niet zo gemakkelijk. Sombezki: “Bedrijven hebben vaak een veel bredere relatie met de startende onderneming, omdat ze de diensten ervan gebruiken voor hun eigen klantenportefeuille. De ontmanteling van de investering kan zeer uitdagend zijn om te managen.”
IP-rechten
Een van de meest gevoelige juridische kwesties in corporate venturing draait om intellectuele eigendomsrechten (IP). Hoe ver moet u gaan in het betrekken van IP om uw product op de markt te brengen en welk distributiemodel gebruikt u in termen van licenties en gebruikers? En hoe gaat u om met datatoegang en datamarketing? Belangrijke vragen die bij een bedrijfsovername beantwoord moeten worden, zo geeft Sombezki aan.
“Als je geen wettelijke afspraken maakt over de overdracht van IP-rechten, dan zijn ze van de externe ontwikkelaar”
Het eigendom van IP-rechten na een overname is vaak onderhevig aan juridische haperingen, zegt Sombezki. “De medewerkers van de startende onderneming worden automatisch werknemers van de overnemende onderneming. Dus tenzij je de intellectuele-eigendomsrechten in het arbeidscontract beschermt, komen de intellectuele-eigendomsrechten van de start-up-werknemers automatisch in het bezit van de werkgever van de corporate. Start-ups zijn hier soms naïef over.”
Het is een ander scenario als de startende onderneming samenwerkt met externe ontwikkelaars, omdat ze niet wettelijk als werknemers worden beschouwd. Maar dat is ook een situatie waar startende bedrijven op hun hoede voor moeten zijn, aldus Sombezki. “De reflex van start-up eigenaren is vaak, ‘oh, dat is een gewone werknemer, dus het IP is van ons’. Maar als je geen wettelijke afspraken maakt over de overdracht van IP-rechten, dan zijn ze van de externe ontwikkelaar. Daar gaat het vaak mis.”
