Beëindiging in onvoltooide staat volgens de UAV 2012

In de bouwsector komt het geregeld voor dat een project voortijdig, oftewel voordat het werk is opgeleverd, wordt beëindigd. De Uniforme administratieve voorwaarden voor de uitvoering van werken en van technische installatiewerken 2012 (UAV 2012), een set algemene voorwaarden die vaak (gedeeltelijk) op aannemingsovereenkomsten van toepassing zijn, bieden hiervoor een juridische basis. In dit artikel gaan wij kort in op de regels en gevolgen van een vroegtijdige beëindiging volgens de UAV 2012.

Beëindiging door de opdrachtgever

Paragraaf 14 lid 7 UAV 2012 bepaalt dat de opdrachtgever bevoegd is de aannemer op te dragen het werk in onvoltooide staat te beëindigen. Hierbij hoeft geen sprake te zijn van een tekortkoming door de aannemer. Een beëindiging op basis van deze bepaling wordt in de literatuur veelal aangemerkt als een opzegging conform artikel 7:764 lid 1 BW, maar met specifieke gevolgen die in paragraaf 14 van de UAV 2012 zijn geregeld.

De beëindiging in onvoltooide staat geldt als een vormvrije rechtshandeling en kan dus zowel expliciet als impliciet plaatsvinden. Een voorbeeld van een expliciete beëindiging is een schriftelijke verklaring van de opdrachtgever aan de aannemer waarin hij de aannemer opdraagt het werk in onvoltooide staat te beëindigen. Een voorbeeld van een impliciete beëindiging is, zo volgt uit de rechtspraak, een door de opdrachtgever aan de aannemer meegedeelde wens het werk zelf af te willen maken. Ook een opdracht tot minderwerk, waarbij de betreffende werkzaamheden vervolgens aan een derde zijn opgedragen, kan als een impliciete beëindiging gelden van het gedeelte van het werk waarop de opdracht tot minderwerk ziet.

Beëindiging door de aannemer

De aannemer is bevoegd het werk in onvoltooide staat te beëindigen op grond van paragraaf 14 lid 8 UAV 2012, mits de uitvoering van het werk gedurende meer dan twee maanden ononderbroken is vertraagd door voor rekening van de opdrachtgever komende omstandigheden. Uit de rechtspraak volgt dat deze bepaling beperkt moet worden uitgelegd en dat de vertraging op het gehele werk betrekking moet hebben. Indien de aannemer ten onrechte gebruikmaakt van deze bevoegdheid, kan dat schadeplichtigheid jegens de opdrachtgever tot gevolg hebben.

Rechtsgevolgen

De rechtsgevolgen van een beëindiging door de opdrachtgever of de aannemer zijn opgenomen in paragraaf 14 lid 9 en 10 UAV 2012. Op basis van lid 9 dient de opdrachtgever het werk zo snel mogelijk na beëindiging over te nemen. De aannemer is tot dat moment gehouden om maatregelen te nemen ter voorkoming en beperking van eventuele schade en na te laten al hetgeen schade aan het werk zou kunnen veroorzaken of de latere voortzetting zou kunnen bemoeilijken. Op basis van lid 10 moet bovendien een afrekening plaatsvinden tussen partijen, waarbij de aannemer recht heeft op de aanneemsom, vermeerderd met de kosten die hij als gevolg van de niet-voltooiing heeft moeten maken en verminderd met de hem door de beëindiging bespaarde kosten.

In de praktijk

Een beëindiging van het werk in onvoltooide staat zorgt nogal eens voor discussie tussen partijen, ongeacht of de opdrachtgever of de aannemer deze beëindiging heeft ingeroepen. Die discussie kan bijvoorbeeld betrekking hebben op de stand van het werk op het moment dat de opdrachtgever het werk overneemt, die doorgaans bepaald zal moeten worden door een gezamenlijke opneming van het werk. Ook de hoogte van het bedrag waar de aannemer recht op heeft, kan tot de nodige discussie leiden. De hoogte van de aanneemsom zal in veel gevallen duidelijk zijn, maar partijen zullen het doorgaans minder snel eens worden over de hoogte van de door de aannemer gemaakt en bespaarde kosten als gevolg van de niet-voltooiing, waarbij de belangen van partijen tegenovergesteld zijn. Indien het werk door de aannemer wordt beëindigd, zal ook de vraag spelen of de vertraging van de uitvoering van het werk die beëindiging rechtvaardigt.

Gelet op deze mogelijke discussiepunten, is het voor beide partijen raadzaam om de voortgang en de kosten van het werk goed te monitoren en waar mogelijk te documenteren. Mocht over de voortgang en de kosten een verschil van inzicht bestaan na beëindiging, dan zijn partijen in ieder geval in staat om hun standpunten met deze informatie te onderbouwen.

Tot slot

In dit artikel hebben wij u een beknopt overzicht gegeven van de beëindiging van werk in onvoltooide staat volgens de systematiek van de UAV 2012. De UAV 2012 bieden hiervoor een nuttig kader, maar de toepassing vereist maatwerk en zorgvuldigheid. Bij eventuele discussies is het raadzaam om juridisch advies in te winnen. Ons vastgoed- en bouwteam staat in dat geval vanzelfsprekend voor u klaar.