Bescherming van het stichtingsvermogen bij herstructurering
Op 18 mei 2018 wees de Hoge Raad een arrest over de herstructurering van Nationale Stichting tot Exploitatie van Casinospelen in Nederland (hierna: Holland Casino). In de onderhavige zaak heeft het bestuur van Holland Casino – in afwijking van het advies van de ondernemingsraad – een besluit genomen tot afsplitsing naar een nieuw op te richten NV, waarvan de stichting enig aandeelhouder wordt.
De ondernemingsraad heeft dit besluit tevergeefs bestreden en betoogde bij de Ondernemingskamer onder andere dat het besluit tot afsplitsing in strijd is met art. 2:18 lid 6 BW. Dat artikel bepaalt dat het stichtingsvermogen en de vruchten daarvan na omzetting van een stichting enkel conform het oorspronkelijke doel van de omgezette stichting· besteed mogen worden. Deze rechtsfiguur, die dient ter bescherming van het stichtingsvermogen, wordt ook wel de vermogensklem genoemd. De Hoge Raad oordeelde dat de vermogensklem niet direct van toepassing is op een splitsing of juridische fusie. De vermogensklem is slechts van toepassing als een reeds omgezette stichting na die omzetting partij is bij een splitsing of juridische fusie.
De wijze waarop het bestuur van Holland Casino de herstructurering wenste te realiseren, is een voorbeeld van een situatie waarin de vermogensklem omzeild kan worden. Als een stichting daarnaast alle bepalingen in haar statuten kan wijzigen, ontbreekt iedere vorm van bescherming van haar (oorspronkelijke) vermogen. Indien elke vorm van bescherming ontbreekt, kan het vermogen van de stichting ten goede komen aan een ander doel dan waarvoor het vermogen oorspronkelijk is gevormd en ten behoeve waarvan bijvoorbeeld donateurs een donatie hebben gedaan en de overheid subsidie heeft verleend. Dit is mijns inziens een ongewenste situatie. Bovendien ontbreekt in mijn ogen een rechtvaardiging voor het verschil in bescherming van het stichtingsvermogen tussen de verschillende vormen van herstructurering.
In dit artikel uit WPNR 7269 gaat kandidaat-notaris Kelly Creemers in op dit gebrek aan bescherming van het stichtingsvermogen bij in Boek 2 BW geregelde wijzen van herstructurering en zij tracht hiervoor een oplossing te bieden.
Het volledig artikel is te lezen op de website van WPNR (achter inlog).
