Brexit: deal or no deal?
Kernpunten
- De ontknoping is nabij
- Deal – en dan?
De ontknoping is nabij
Het einde van de overgangsperiode van de Brexit nadert en de spanningen lopen steeds hoger op. Het bereiken van een handelsdeal tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie leek kort geleden nog onrealistisch. Maar dit verandert per dag.
De overgangsperiode geldt tot en met 31 december 2020. Hoewel het Verenigd Koninkrijk tijdens deze periode geen lidstaat meer is van de Europese Unie, blijven alle binnen de Europese Unie geldende regels en wetten voor het Verenigd Koninkrijk onverkort van kracht. De mogelijkheid bestond om deze overgangsperiode te verlengen. Het Verenigd Koninkrijk heeft er echter bewust voor gekozen om dit – ondanks de onzekerheid die de coronacrisis momenteel teweegbrengt– niet te doen. Wat er na de overgangsperiode gaat gebeuren, is op dit moment dan ook onbekend. Wat in ieder geval wel zeker is, is dat er veel staat te veranderen. Er zijn twee scenario’s denkbaar: de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk bereiken een handelsakkoord of ze bereiken dit niet. In het laatste geval treedt het no-deal-scenario in werking.
Deal – en dan?
Tot op de dag van vandaag proberen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk tot een handelsakkoord te komen. De bedoeling was immers van begin af om een gefundeerde economische samenwerking te realiseren. Hoe een dergelijk handelsakkoord eruit moet zien, dat houdt partijen echter verdeeld. Het Verenigd Koninkrijk probeert zoveel mogelijk onafhankelijkheid ten opzichte van de Europese Unie te creëren, waarbij de voorkeur van het Verenigd Koninkrijk uitgaat naar een handelsakkoord dat vergelijkbaar is met het handelsakkoord dat bestaat tussen de Europese Unie en Canada. Dit zou echter tot drastische verschillen leiden ten opzichte van de huidige situatie, waarin sprake is van een douane-unie en een geharmoniseerde interne markt. Het verbaast dan ook niet dat de Europese Unie juist inzet op samenwerking op zo veel mogelijk vlakken.
Lukt het de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk om dit jaar toch nog een handelsakkoord te bereiken – let wel de kansen lijken steeds geringer – dan komt er een partnerschap en dan zal hun toekomstige relatie tot in detail worden vastgelegd.
Or no deal – en dan?
Lukt het de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk niet om dit jaar nog een handelsakkoord te bereiken, dan zal per 1 januari 2021 de “regelgeving” van de Europese Unie niet meer gelden voor het Verenigd Koninkrijk. De regels die voortvloeien uit Europese Richtlijnen die inmiddels door het Verenigd Koninkrijk zijn geïmplementeerd, blijven in beginsel van kracht; deze zijn immers deel gaan uitmaken van het nationale recht van het Verenigd Koninkrijk. Ten aanzien van Europese Richtlijnen die nog niet zijn geïmplementeerd, is het nog maar zeer de vraag of het Verenigd Koninkrijk deze nog wel gaat implementeren voor het einde van de overgangsperiode. Voor Europese Verordeningen die niet zijn omgezet in nationaal recht geldt dat deze in beginsel geen deel meer zullen uitmaken van het recht van het Verenigd Koninkrijk. Het contractueel vastleggen van een rechtskeuze – en evenzeer van een forumkeuzeclausule – wordt dan nog belangrijker. Zie in dit kader ook ons artikel: Commercial contracts: Bent u klaar voor de Brexit?
Als het no-deal-scenario in werking treedt, zal het Verenigd Koninkrijk niet meer kunnen profiteren van de vier vrijheden die gelden binnen de Europese Unie: het vrije verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal. Het voordeel van dit vrije verkeer is dat bijvoorbeeld goederen tussen de lidstaten van de Europese Unie vrij verhandeld kunnen worden. Zo geldt op grond van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie het verbod op in- en uitvoerrechten of heffingen van gelijke werking tussen de Europese lidstaten. In geval van een no deal zal de import en export van goederen niet meer vrijelijk kunnen plaatsvinden tussen de verschillende Europese lidstaten en het Verenigd Koninkrijk.
Het Verenigd Koninkrijk zal nog wel lid zijn van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). De handel tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie zal dan geschieden onder de regels van de WTO en die zien er heel anders uit. Wanneer de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk terugvallen op de regels van de WTO, zullen er bijvoorbeeld in- en uitvoerheffingen gaan gelden voor de import en export van goederen vanuit het Verenigd Koninkrijk naar de Europese Unie en vice versa. Het Verenigd Koninkrijk wordt dan namelijk gezien als een ‘derde land’ waarmee geen afspraken over handel zijn gemaakt. Het terugvallen op de WTO-regels impliceert dat het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie zich moeten houden aan bepaalde maximumtarieven die geheven mogen worden op de invoer van goederen uit andere WTO-landen. Daarnaast geldt dat het Verenigd Koninkrijk geen voordelen mag toekennen aan goederen uit bepaalde landen, zonder die voordelen ook toe te kennen aan vergelijkbare producten uit andere landen. Het staat het Verenigd Koninkrijk dus niet vrij om hierin onderscheid te maken, tenzij zij een handelsakkoord heeft gesloten met het/de desbetreffende land(en). Op dit moment geniet het Verenigd Koninkrijk het voordeel dat de Europese Unie allerlei handelsakkoorden heeft gesloten met derde landen. Op het moment dat het no deal scenario werkelijkheid wordt, is het nog maar zeer de vraag in hoeverre derde landen dan nog voordelen kunnen toekennen aan producten uit het Verenigd Koninkrijk
Tenzij het Verenigd Koninkrijk een handelsakkoord sluit met de Europese Unie, kan het Verenigd Koninkrijk geen gunstige tarieven toepassen voor de lidstaten van de Europese Unie. Dit, terwijl de Europese Unie goed is voor ongeveer de helft van de totale invoer van het Verenigd Koninkrijk.
Zie ook de artikelen over de impact van Brexit in andere praktijkgebieden. Voor een meer gedetailleerde analyse van de impact van Brexit op uw bedrijf, aarzel niet om contact op te nemen met een van onze experts.
