Cao-afspraken over verduurzaming en groene arbeidsvoorwaarden

In november 2024 verscheen de rapportage ‘Cao-afspraken over verduurzaming en groene arbeidsvoorwaarden’ van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.  De rapportage geeft onder meer inzicht in de in cao’s gemaakte afspraken over duurzame mobiliteit, met name over verduurzaming van het woon-werkverkeer en afspraken ter ondersteuning van de verduurzaming van huis en leefomgeving van werknemers. In alle 657 bij SZW aangemelde cao’s, waaronder 6,2 miljoen werknemers vallen, zijn de afspraken over verduurzaming en klimaat onderzocht. Ook zijn 473 principeakkoorden, waarin sociale partners voorafgaand aan het sluiten van een cao afspraken maken, onderzocht. Peildatum van het onderzoek is 1 januari 2024.

Duurzame mobiliteit

In 233 cao’s is ten minste één van de volgende afspraken opgenomen:

• Woon-werkverkeer met het openbaar vervoer wordt volledig vergoed;
• De werknemer krijgt een kilometervergoeding door met de fiets of te voet de afstand woon-werkverkeer af te leggen;
• De werkgever heeft een fietsregeling waarmee de werknemer ondersteund wordt in de aanschaf van een fiets;
• De werkgever bevordert het gebruik van deelauto’s of carpoolen voor woon-werkverkeer;
• De werkgever staat een combinatie van vervoermiddelen toe, waardoor werknemers worden aangemoedigd in ieder geval een deel van het woonwerktraject met het openbaar vervoer af te leggen.

Thuiswerken

In ruim een derde van de cao’s (231) staat een afspraak over thuiswerken. Dat varieert van een korte vermelding van de mogelijkheid tot thuiswerken of de hoogte van de thuiswerkvergoeding, tot meer uitgebreide thuiswerkregelingen. Expliciete vermelding van duurzaamheid als afweging in het toestaan (of bevorderen) van thuiswerken komt weinig voor. In vijf cao’s wordt in afspraken over thuiswerken, of tijd- en plaatsonafhankelijk werken, de koppeling gemaakt met de ambitie om duurzaam te werken en energieverbruik, reiskilometers en CO2-uitstoot terug te dringen.

Verduurzaming huis en leefomgeving werknemer

Tien cao’s bevatten een afspraak over verduurzaming van het huis en/of de leefomgeving van werknemers. In vier van deze cao’s zijn de bestedingsdoelen van de afspraak gespecificeerd. Daarbij worden zonnepanelen, warmtepomp en isolatiemaatregelen genoemd. In de overige zes cao’s zijn de bestedingsdoelen buiten de cao uitgewerkt.

Verduurzaming bedrijfsvoering

In cao’s zijn weinig afspraken te vinden over verduurzaming van de bedrijfsvoering, waarbij gedoeld wordt op ondersteunende processen en activiteiten die nodig zijn om het eigenlijke werk van een organisatie uit te voeren. Dan gaat het bijvoorbeeld om zakelijk reizen, energie- en waterverbruik in kantoorpanden, afvalbeheer (denk aan herbruikbare bekers en afval scheiden), inkoopbeleid, en catering voor het personeel. Dat betekent niet dat bedrijven niet bezig zijn met verduurzaming van de werkomgeving, alleen deze afspraken worden niet in cao’s vastgelegd, omdat het bij afspraken over bedrijfsvoering niet om arbeidsvoorwaarden gaat.

Tenslotte

Onder andere naar aanleiding van afspraken in recente principeakkoorden en de expliciete aandacht voor verduurzaming en groene arbeidsvoorwaarden in de arbeidsvoorwaardennota’s van werkgeverskoepels en vakbonden, wordt in de rapportage de verwachting uitgesproken dat de komende jaren meer cao-afspraken over verduurzaming en groene arbeidsvoorwaarden gemaakt zullen worden. Geconstateerd wordt dat cao-afspraken over verduurzaming van arbeidsvoorwaarden een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan aantrekkelijk werkgeverschap, omdat werknemers belang hechten aan verduurzaming en klimaatbewustzijn. Cao-afspraken kunnen een bijdrage leveren aan gedragsverandering en bewustwording, omdat cao’s een belangrijke bron van informatie voor werknemers zijn, aldus de rapportage. In dat verband verwijzen wij graag naar ons nieuwsbericht van september 2024 over groene arbeidsvoorwaarden in de onderneming.

Meer weten? Neem contact op met het team Arbeid en Pensioen van Van Doorne, Niels van Boekel.