De Autoriteit Consument en Markt (ACM) bericht vandaag dat de hoeveelheid diervriendelijk kippenvlees in de schappen van de supermarkt is toegenomen. Vrijwel al het kippenvlees is diervriendelijker dan het geval was in het door de ACM afgekeurde initiatief genaamd De Kip van Morgen. Hoewel concurrentiebeperkingen noodzakelijk kunnen zijn om tot duurzame producten te komen, laat deze ontwikkeling volgens de ACM zien dat concurrentie tussen bedrijven verduurzaming eveneens kan bevorderen. Dit nieuws komt op een bijzonder moment, nu de ACM onlangs haar conceptleidraad duurzaamheidsinitiatieven heeft gepubliceerd.
Het is inmiddels ruim vijfenhalf jaar geleden dat producenten en winkeliers zich ten doel hadden gesteld om gezamenlijk het kippenvleesassortiment in Nederlandse supermarkten te verduurzamen en het regulier geproduceerde kippenvlees in het basisassortiment van supermarkten vanaf 2020 volledig te vervangen. De ACM kwam echter tot de conclusie dat deze afspraken een beperking van de concurrentie opleverden op de markt voor de verkoop van kippenvlees aan consumenten en dat zij netto geen voordelen voor de consument met zich mee zouden brengen.
Gelet op de doelstelling van de initiatiefnemers van De Kip van Morgen, om het regulier geproduceerde kippenvlees in het basisassortiment van supermarkten vanaf 2020 volledig te vervangen, is het natuurlijk goed nieuws dat de markt deze doelstelling reeds heeft behaald en de resultaten zelfs beter zijn dan de initiatiefnemers in eerste instantie voor ogen hadden. De ACM ziet in deze resultaten het bewijs dat concurrentiebeperking tussen bedrijven niet altijd noodzakelijk is voor een meer duurzame productie.
De vraag die niet beantwoord kan worden is echter hoe de markt eruit zou hebben gezien als het initiatief wel doorgang had gevonden. Ook blijft de vraag in hoeverre duurzaamheidsinitiatieven in voldoende mate en vooral met de benodigde snelheid kunnen worden gerealiseerd, zonder de ontwikkeling van duurzaamheidsinitiatieven in de markt en de daarvoor benodigde samenwerking tussen bedrijven.
Met de presentatie van haar conceptleidraad duurzaamheidsinitiatieven laat de ACM zien oog te hebben voor deze beperkingen van de markt en het stimulerend effect van concurrentie en in te zien dat samenwerking noodzakelijk kan zijn om doelen op het gebied van duurzaamheid en milieu te bereiken. In de conceptleidraad gaat de ACM in op de mogelijkheden die zij ziet voor afspraken op dit gebied. Zo biedt de leidraad meer ruimte voor samenwerking in het kader van initiatieven die een bijdrage leveren aan milieudoelen waaraan Nederland zich heeft verbonden.
Voor samenwerking tussen bedrijven met het oog op andere duurzaamheidsdoelen blijft die ruimte echter beperkt. Initiatieven zoals de Kip van Morgen en andere samenwerkingen met het oog op dierenwelzijn lijken vooralsnog ook in de toekomst aan strenge eisen te moeten voldoen. Belangrijk vereiste daarbij is dat de voordelen voor gebruikers van het product of de dienst, als onderwerp van een samenwerkingsafspraak, moeten opwegen tegen de nadelen die zij daarvan ondervinden. De vraag is welke doelen van voldoende belang worden geacht en hoe de voordelen voor gebruikers dienen te worden berekend.
Meer informatie
Het team Europees & Mededingingsrecht van Van Doorne beschikt over de nodige kennis op het gebied van duurzaamheid en samenwerking onder het mededingingsrecht en ziet meer ruimte voor samenwerking op het gebied van duurzaamheid dan waarin de leidraad vooralsnog voorziet. In een reactie op de conceptleidraad zullen we de ACM hierover informeren. Indien wij uw belangen daarin mee kunnen nemen, horen wij dit graag.
