MiCA: de voorbereidingen kunnen beginnen

De Markets in Crypto-Assets Regulation (“MiCA”) verplicht aanbieders van cryptoactivadiensten ook wel Crypto-Asset Service Providers (“CASP”) vanaf 30 december 2024 in het bezit te zijn van een vergunning om binnen de EU actief te mogen zijn. De CASP-vergunningaanvraag kan door marktpartijen vanaf 22 april 2024 ingediend worden bij de AFM en, indien goedgekeurd, vanaf 30 december 2024 worden gebruikt.

Partijen die op dit moment in of vanuit Nederland cryptodiensten aanbieden dienen te beschikken over een registratie op basis van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (“Wwft”) bij DNB, moeten naar verwachting uiterlijk 30 juni 2025 over een CASP-vergunning beschikken. De vergunningaanvraag kan enkele maanden in beslag nemen. Het is aanstaande CASP’s daarom aan te raden om de vergunningaanvraag zorgvuldig voor te bereiden en tijdig in te dienen.

Registratieregime
Op het moment van schrijven van deze bijdrage dienen partijen die cryptodiensten in of vanuit Nederland aanbieden zich geregistreerd te hebben bij DNB. Deze registratieplicht geldt op basis van de Wwft voor het aanbieden van twee specifieke type diensten rond virtuele valuta. Het betreft:

• diensten voor het wisselen tussen crypto valuta en reguliere valuta; en
• het aanbieden van bewaarportemonnees, met andere woorden entiteiten die diensten aanbieden om namens hun cliënten cryptografische privésleutels te beveiligen om virtuele valuta aan te houden, op te slaan en over te dragen.

In de praktijk vat men deze registratie op als een verkapte vergunningaanvraag. Reden hiervoor is dat DNB bij de beoordeling van de registratieaanvraag op verschillende onderdelen vergelijkbare toelatingseisen als bij een vergunningaanvraag toepast. Deze gelden onder andere op het gebied van het know-your-customer (KYC) onderzoek, transactiemonitoring, anti-witwasbeleid en de betrouwbaarheid- en geschiktheidstoetsing van o.a. bestuurders, andere (mede-)beleidsbepalers en houders van een gekwalificeerde deelneming in de dienstverlener.

MiCA
MiCA heeft rechtstreekse werking en de hierboven genoemde DNB-registratieplicht vervalt met de inwerkingtreding van MiCA. MiCA voorziet niet in een mogelijkheid om een DNB-registratie om te zetten in een CASP-vergunning. Daar waar het toezicht op aanbieders van cryptodiensten momenteel belegd is bij DNB zal het toezicht op de naleving van MiCA belegd worden bij de AFM.

Vergeleken met de Wwft-registratie voor het aanbieden van cryptodiensten worden onder het begrip cryptoactivadiensten via het vergunningstelsel van MiCA een groter aantal diensten gereguleerd. Dit bewerkstelligt verdere professionalisering van de cryptosector en een gelijk Europees speelveld ten aanzien van:

• het verlenen van advies over cryptoactiva;
• het exploiteren van een cryptoactiva handelsplatform;
• het omwisselen van cryptoactiva voor andere cryptoactiva;
• het bewaren en beheren van cryptoactiva namens cliënten;
• het plaatsen van cryptoactiva;
• het omwisselen van cryptoactiva voor geldmiddelen;
• het ontvangen en doorgeven van cryptoactivaorders namens cliënten;
• het uitvoeren van cryptoactivaorders namens cliënten;
• het verzorgen van portefeuillebeheer voor cryptoactiva; en
• het verlenen van cryptoactiva overdrachtdiensten namens cliënten.

Gedurende de CASP-vergunningaanvraag zal de cryptodienstverlener moeten aantonen dat aan de vereisten van MiCA wordt voldaan. Voor marktpartijen is het voordeel van de vergunning dat zij na het doorlopen van een relatief eenvoudige notificatieprocedure hun diensten binnen de gehele Europese Unie (“Europees Paspoort”) mogen aanbieden. Daartegenover staat dat partijen aan doorlopende verplichtingen met betrekking tot informatievoorziening, kapitaal en governance moeten voldoen.

CASP Pre-scan
Voordat besloten wordt om een CASP-vergunningaanvraag in te dienen biedt de AFM de mogelijkheid tot het doorlopen van een facultatieve pre-scanprocedure. Dit helpt enerzijds om de uiteindelijke vergunningaanvraag efficiënter te laten verlopen en anderzijds om wederzijds kennisuitwisseling te bevorderen. Deze pre-scan mogelijkheid is sinds januari van dit jaar beschikbaar.

De AFM benadrukt dat de pre-scan niet bedoeld is om te bepalen of bepaalde activiteiten binnen de reikwijdte van MiCA vallen en ook is de pre-scan geen vervanging van een formele beoordeling van de aanvraag. De pre-scan bestaat uit:

i)          een korte vergadering met de AFM om de inhoud en tijdschema van de pre-scan af te stemmen;

ii)         het invullen van een AFM-vragenlijst met een aantal belangrijke onderwerpen inclusief het eventueel onderbouwen van de antwoorden middels documentatie;

iii)         een vergadering met de AFM waarbij aan de hand van een presentatie uitleg gegeven kan worden over de gegeven antwoorden op de vragenlijst. Na de presentatie zal de AFM een reactie geven op de antwoorden en gegeven uitleg en die samen met de potentiële CASP bespreken; en

iv)        het ontvangen van schriftelijk feedback van de AFM op de antwoorden en toelichting daarop, daarbij wordt ook ingegaan op de beoogde planning voor het daadwerkelijk indienen van de aanvraag voor een CASP-vergunning.

Mocht u willen weten of uw diensten onder MiCA vallen en of begeleiding wensen bij een potentiële CASP-vergunningaanvraag of pre-scan bij de AFM neem dan contact met ons op.