Naming and shaming van artsen en zorgverleners onrechtmatig
De website zwartelijstartsen.nl bestaat sinds 2007 en is artsen en zorgverleners al jaren een doorn in het oog. De website bevat een lijst met bijna 900 namen, veelal met foto, van artsen en andere zorgverleners die “medische misdrijven” zouden hebben gepleegd. Zo vermeldt de website dat deze zorgverleners “berispt, geschorst of doorgehaald zijn” of dat zij “de wettelijke en professionele zorgplicht schenden.” De Stichting Slachtoffers Iatrogene Nalatigheid-Nederland (SIN-NL) is de partij achter de website. Het bij naam noemen van artsen en zorgverleners op een zwarte lijst, en het steeds vaker voorkomende naming and shaming in het algemeen, heeft een grote, negatieve impact op het professionele- en privéleven van betrokkenen. De Stichting Stop Online Shaming (SOS) startte daarom een procedure met als doel het offline halen van de website en het overdragen van de domeinnamen.
SOS neemt het standpunt in dat de zwarte lijst en foto’s een inbreuk op de eer en goede naam van de betreffende zorgmedewerkers oplevert. SIN-NL vindt dat de zwarte lijst geoorloofd is op grond van het recht op vrijheid van meningsuiting. Beide partijen doen met hun standpunt een beroep op grondrechten. Het is aan de rechter om de belangen van partijen in het licht van deze grondrechten te wegen en te beslissen welk belang voorrang krijgt. Bij die belangenweging kan o.a. relevant zijn wat het maatschappelijk belang is van de ‘meningsuiting’, welke misstand deze aan de kaak stelt, wat de te verwachten gevolgen zijn voor degene op wie die betrekking heeft, in hoeverre gedane uitlatingen steun vinden in de feiten en wat de maatschappelijke positie is van betrokken personen.
In dit geval oordeelt de rechter het belang van de eer en goede naam van de betrokken artsen en zorgverleners meer zwaarwegend dan het belang van de vrijheid van meningsuiting van SIN-NL. Volgens de rechter wordt de kwalificatie ‘zwarte lijst’ door het publiek geassocieerd met het niet (meer) mogen uitvoeren van werkzaamheden. Dat maakt dat de term ‘zwarte lijst’ op zichzelf al een zware beschuldiging inhoudt, waarvoor een feitelijke basis ontbreekt nu de meeste zorgverleners hun beroep gewoon mogen uitoefenen. Voor het publiek is niet duidelijk dat het niet gaat om een officiële zwarte lijst, maar om een privé bijgehouden lijst. De arts krijgt ongenuanceerd het stempel ‘zwarte lijst’, terwijl deze zich niet kan verdedigen gezien zijn medisch beroepsgeheim. De impact voor artsen is groot, aangezien vermelding op deze website vaak op de eerste pagina als zoekresultaat naar voren komt. Volgens de rechter is de lijst ook strijdig met de AVG (privacywetgeving).
Alles tegen elkaar afwegend beslist de rechter dat het belang dat individuele artsen en zorgverleners niet worden blootgesteld aan lichtvaardige verdachtmakingen zwaarder weegt dan het belang van SIN-NL om aandacht te vragen voor (het verzwijgen van) medische fouten. De rechter verbiedt SIN-NL om dergelijke uitlatingen te publiceren en om de websites te gebruiken. Ook moeten de domeinnamen worden overgedragen aan SOS.
Meer weten? Bel of mail één van de advocaten uit het IE/Mediateam van Van Doorne.
