Pensioen en corona voor pensioenuitvoerders, werkgevers en werknemers Alle juridische informatie voor u verzameld

Dit is een werkdocument dat periodiek wordt geactualiseerd. De versie die voor u ligt is van donderdag 23 april 2020.

Het coronavirus levert voor de wereld, voor Nederland en voor de Nederlandse werkgevers en werknemers en daarmee voor pensioenuitvoerders, een situatie op die we nooit eerder hebben meegemaakt. We zien wat de impact is voor onze cliënten. We zien dat sociale partners, brancheorganisaties, externe toezichthouders en pensioenuitvoerders er alles aan doen om de besluiten te nemen en de adviezen te geven die werkgevers en werknemers nodig hebben om zo goed mogelijk met deze situatie om te gaan. Om pensioenuitvoerders, werkgevers en werknemers zo goed mogelijk in staat te stellen zich te concentreren op de vitale processen, ondernemen en werken, hebben we die informatie hier gebundeld.

Aan de orde komen de volgende onderwerpen:

1. Pensioenakkoord en wetgevingstrajecten
2. Toezicht op pensioenuitvoerders
3. Buffereisen en rapportages pensioenfondsen
4. Collectieve waardeoverdrachten
5. Coulance betaling van pensioenpremies
6. Aantonen betalingsproblemen
7. Bestuurdersaansprakelijkheid en betalingsonmacht
8. Stopzetten premiebetaling (tijdelijk) en premieachterstand
9. Beroep op betalingsvoorbehoud
10. Tijdelijke wijziging pensioenregeling – 
11. Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid (NOW) en pensioenopbouw
12. Zorgmedewerkers die vervroegd met pensioen zijn gegaan en weer zijn gaan werken in verband met het coronavirus
13. Dekking nabestaandenpensioen bij overlijden aan het coronavirus
14. Beslechting pensioengeschillen  

Pensioenakkoord en Wet pensioenverdeling

De corona-pandemie laat onverlet dat het Wetsvoorstel bedrag ineens, RVU-heffing en verlofsparen als spoedeisend is aangemerkt en voor de zomer van 2020 zal worden behandeld. Zie hier de Kamerbrief van 27 maart 2020. Op 21 april 2020 heeft de Tweede Kamer besloten het Wetsvoorstel pensioenverdeling bij scheiding 2021 na het zomerreces te behandelen. Dit betekent dat de volgens het kabinet de inwerkingtreding per de beoogde datum 1 januari 2021 niet langer haalbaar is.

Toezicht op pensioenuitvoerders

De Nederlandsche Bank heeft vanwege het coronavirus maatregelen voor pensioenuitvoerders genomen. DNB heeft op 6 april 2020 een overzicht van de maatregelen voor pensioenfondsen gepubliceerd. Die maatregelen zijn:

• Uitstel jaarrapportage (3 maanden extra tijd, tot 30 september; zie ook hierna)
• Mogelijkheid uitstel maand- en kwartaalrapportages (op grond van ontheffingsbevoegdheid; zie ook hierna)
• Vervallen onderzoeken (individuele instellingen die het betreft worden geïnformeerd)
• Herprioriteren toezichtactiviteiten (o.a. verhoogde aandacht voor de werking van business continuity management, cyberrisico’s en implicaties veroorzaakt door onrust op de financiële markten)
• Verhoogde frequentie publicatie rentetermijnstructuur (publicatie op wekelijkse basis)
• Tijdelijk afwijken van het strategisch beleggingsbeleid (uitzonderlijke marktomstandigheden reden voor tijdelijk afwijken, structurele en doelbewuste verhoging risicoprofiel in herstelsituatie niet toegestaan)
• Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (DNB ondersteunt maximale inspanning premie inning

Zie ook deze door DNB op 16 april 2020 gepubliceerde tabel, met daarin, naast de maatregelen voor pensioenfondsen, tevens een overzicht van de maatregelen met impact op banken en verzekeraars.

De Nederlandsche Bank heeft op 6 maart 2020 zes maatregelen beschreven die pensioenuitvoerders moeten treffen met het oog op de continuïteit van de bedrijfsvoering. De Nederlandsche Bank verwacht dat pensioenuitvoerders invulling geven aan de volgende onderwerpen:

1. Proactief volgen van de ontwikkelingen rondom een pandemie, bij voorkeur met een multidisciplinair team.
2. In kaart brengen en analyseren van de mogelijke gevolgen voor de instelling van een (griep)pandemie (expliciete impact analyse).
3. Beoordelen van de bestaande business continuity plannen (BCP’s) op toereikendheid, waarbij rekening wordt gehouden met de mogelijke operationele gevolgen van een pandemie (onder andere 30 procent of zelfs meer afwezigheid van personeel).
4. Expliciet meenemen van het pandemiescenario in de teststrategie van de continuïteitsplannen.
5. Rekening houden met veranderend gedrag en veranderende voorkeuren van werkgevers, pensioen -en aanspraakgerechtigden en personeel, waaronder door ondersteuning van een sterke toename van internetverkeer.
6. Vergewissen dat, daar waar gebruik wordt gemaakt van externe dienstverleners en/of kritische leveranciers, deze toereikende maatregelen hebben getroffen en voldoende voorbereid zijn op een pandemie (de afhankelijkheid van alle uitbestedingspartners dient inzichtelijk te zijn en maatregelen toereikend).

DNB heeft een consumenten Q&A op haar website gepubliceerd ten aanzien van corona. Daarin is er ook aandacht voor pensioen. DNB geeft aan dat het nog te vroeg is om te kunnen zien of de beweging in de rente en de aandelenkoersen de laatste tijd gaat zorgen voor nieuwe kortingen op de pensioenen. Daarvoor wordt gekeken naar de dekkingsgraad van pensioenfondsen aan het eind van het jaar. Op 17 april 2020 publiceerde EIOPA een verklaring over principes in pensioentoezicht gericht op verzachten van de impact Covid-19 virus op Europese bedrijfspensioenvoorziening. Een van de aanbevelingen is dat nationale toezichthouders moeten zoeken naar een passende balans tussen lange termijn doelstellingen en korte termijn procyclische impact op de reële economie, in het bijzonder bijdragende ondernemingen en de stabiliteit van de financiële markten.

EIOPA, de Europese toezichthouder voor bedrijfspensioenen en verzekeringen, heeft op 20 maart 2020 aanbevelingen gepubliceerd gericht op flexibiliteit in het toezicht met name ten aanzien van de deadline van het opleveren van toezichtrapportages door verzekeraars.

Buffereisen en rapportages pensioenfondsen

De Nederlandsche Bank, de Autoriteit Financiële Markten, het ministerie van Financiën en vertegenwoordigers van de Nederlandse Vereniging van Banken, de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars hebben op 17 maart 2020 gesproken over de gevolgen van de uitbraak van het coronavirus voor de Nederlandse economie en de financiële sector. De Nederlandsche Bank stelde vast dat pensioenfondsen en verzekeraars geraakt worden door deze crisis. De Nederlandsche Bank onderzoekt daarom mogelijke maatregelen om de gevolgen voor deze sectoren te beperken.

De Pensioenfederatie gaf op 21 maart 2020 daarover aan dat gekeken wordt naar de mogelijke maatregelen om de gevolgen voor de pensioensector te beperken. Dat onder andere door pensioenfondsbesturen te ontlasten en lopende en nieuwe toezichtonderzoeken af te stemmen met de betrokken instelling om waar nodig rekening te kunnen houden met de beschikbaarheid van mensen aan beide kanten en de overvolle agenda bij pensioenfondsbesturen.

De Nederlandsche bank heeft op 26 maart 2020 bekend gemaakt dat pensioenfondsen voor de rapportage van alle jaarstaten 3 maanden extra tijd krijgen, namelijk tot 30 september 2020. Voor de maand- en kwartaalrapportages, waaronder de herstelplannen, gelden de reguliere termijnen, maar kan ontheffing worden gevraagd. Daarbij is uitgangspunt de Beleidsregel ontheffingen verslagstaten Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling 2015. Herstelplannen – met ijkpunt 1 januari 2020 – moeten daarmee in principe eind maart 2020 bij DNB binnen zijn.

Collectieve waardeoverdrachten

De corona-pandemie kan gevolgen hebben voor de mate waarin collectieve waardeoverdrachten kunnen doorgaan. DNB vraagt echter wel extra aandacht voor de scenarioanalyse. Er is onder andere aanvullende aandacht voor risicomitigatie bij grotere dekkingsgraadmutaties en de formulering van bandbreedtes bij go/no-go beslissingen. Wij adviseren in het bijzonder aandacht te hebben voor het formuleren van deze criteria. Dat ter beperking van het risico dat een hernieuwde aanvraag wordt verlangd.

Coulance betaling van pensioenpremies

Pensioenfondsen, verzekeraars en premiepensioeninstellingen (PPI’s) gaan ondernemers die door de coronacrisis in acute problemen komen of zijn gekomen zoveel mogelijk tegemoetkomen als deze problemen ervaren bij het betalen van de pensioenpremies zonder de rechten van werknemers aan te tasten. Dat hebben de Stichting van de Arbeid en de koepels van pensioenuitvoerders, de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars, op 21 maart 2020 bekend gemaakt.

De exacte voorstellen zullen per pensioenuitvoerder, sector en werkgever kunnen verschillen. Er zijn drie oplossingsrichtingen als basis genomen:

• Betalingsregelingen voor individuele werkgevers met acute geldproblemen die zich melden bij het pensioenfonds, de verzekeraar of de premiepensioeninstelling.
• Betalingstermijnen worden voor bepaalde sectoren en getroffen werkgevers verruimd, voor zover wettelijk mogelijk.
• Minder strikt invorderen, bijvoorbeeld door het inschakelen van incassobureaus en het opleggen van boetes uit te stellen.

Veel pensioenuitvoerders reiken inmiddels oplossingsrichtingen aan. Pensioenfonds Horeca & Catering geeft werkgevers 30 dagen extra tijd pensioenpremie te betalen. Pensioenfonds Detailhandel biedt werkgevers die tijdelijk minder, of geen pensioenpremie kunnen betalen uitstel van betaling. PMT heeft op 25 maart 2020 haar regeling gepubliceerd, die uitgaat van een met één maand verlengde betalingstermijn en geen rente en boete bij te late betaling. Weer andere pensioenfondsen geven vooralsnog aan dat in principe de standaardtermijnen worden aangehouden, maar benadrukken dat werkgevers contact kunnen opnemen voor een individuele beoordeling met het oog op coulance. En weer anderen, zoals PME (24 maart 2020), geven aan dat het niet nodig is contact op te nemen indien een werkgever gebruik wil maken van de langere betalingstermijn van 8 weken die dit fonds biedt. Dit zijn slechts enkele voorbeelden. Raadpleeg de website van uw pensioenuitvoerder.

Veel adviseurs besteden inmiddels aandacht aan vragen over uitstel van betaling van pensioenpremies en aanverwante kwesties. Zie een helder overzicht van springende punten door Lutjens in PensioenPro. In algemene zin zien wij binnen de Pensioenwet ruimte voor coulance, maar vergt het gebruik maken van die mogelijkheden wel een zorgvuldige belangweging door pensioenuitvoerders en adviseren wij ook langs die lijn.

Zie over coulance van betaling van pensioenpremies ook onze Corona Q&A voor werkgevers over dit onderwerp en onze Corona Q&A voor pensioenuitvoerders over dit onderwerp.

Aantonen betalingsproblemen

Niet alle pensioenuitoverders verlangen het zelfde voor het aantonen van betalingsmoeilijkheden voor de coulanceregeling. In sommige gevallen wordt bewijs gevraagd van een aanvraag onder de Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid (NOW), zie hierna, of de toekenning van een voorschot onder die regeling. In andere gevallen wordt gevraagd om een verklaring van de accountant, wat ook aansluit bij de NOW. 

Bestuurdersaansprakelijkheid en betalingsonmacht

Bestuurders van ondernemingen die op grond van een verplichtstelling deelnemen in een bedrijfstakpensioenfonds moeten zeer goed opletten indien zij pensioenpremies niet kunnen betalen. Zij zijn hoofdelijk aansprakelijk op grond van artikel 23 Wet BPF 2000 voor de aan het bedrijfstakpensioenfonds verschuldigde bijdragen. Onder die hoofdelijke aansprakelijkheid kunnen zij in principe alleen uitkomen indien tijdig en op de juiste wijze (op basis van complete gegevens) melding is gedaan van betalingsonmacht.

Deze wijze van melden luistert nauw. Doe deze melding in ieder geval:

• schriftelijk,
• binnen 14 dagen nadat de bijdrage behoorde te zijn voldaan, en
• geef inzicht in de omstandigheden die ertoe hebben geleid dat de bijdrage niet kan worden betaald.

Het bedrijfstakpensioenfonds kan vervolgens inlichtingen en gegevens opvragen. In principe moeten die inlichtingen duidelijk, stellig en zonder voorbehoud worden verstrekt. Laat de onderneming of bestuurder dit na, dan is hij aansprakelijk.

Stopzetten premiebetaling (tijdelijk) en premieachterstand

Het stopzetten van premiebetaling heeft gevolgen. Wat die gevolgen zijn, zal afhangen van de aard van de betrokken pensioenuitvoerder. Kort weergegeven kan het resultaat zijn dat pensioenopbouw stopt en risicodekkingen vervallen. De voorwaarden waaronder zijn anders voor verzekeraars en premiepensioeninstellingen dan voor pensioenfondsen en ook algemenen pensioenfondsen. Zie daarover ook dit factsheet van De Nederlandsche Bank.

Verzekeraars en premiepensioeninstellingen kunnen pas de opbouw van pensioen beëindigen en de risicodekkingen laten vervallen indien zij zich aantoonbaar hebben ingespannen de achterstallige premie te innen. Zij moeten de deelnemers en de werkgever informeren over de noodzaak tot het beëindigen van de pensioenopbouw en kan eerst drie maanden na die mededeling daartoe overgaan. De dekking van het arbeidsongeschiktheidsrisico of het overlijdensrisico blijft volledig in stand tot drie maanden na de bedoelde mededeling.

Dit illustreert voor verzekeraars direct ook de spanning coulant te zijn bij het bieden betalingsregelingen. Het Verbond van Verzekeraars geeft daarover aan “In deze artikelen [artikel 26 en 29 Pensioenwet] staan strikte processen en termijnen beschreven waar verzekeraars zich aan moeten houden. Dat belemmert de mogelijkheid voor verzekeraars om maatwerk te bieden. Daarover gaan we op korte termijn met SZW en DNB in gesprek.”

Bij pensioenfondsen en algemeen pensioenfondsen zal in de uitvoeringsovereenkomst zijn beschreven wat de termijnen en gevolgen zijn van premieachterstand en het (tijdelijk) stopzetten van premiebetaling. De wet verplicht pensioenfondsen tot periodiek (in ieder geval per kwartaal) informeren over premieachterstanden ter grootte van 5% van de jaarpremie op het moment dat het fonds zich in onderdekking bevindt. In principe kan die informatie worden verstrekt aan het verantwoordingsorgaan of het belanghebbendenorgaan van het pensioenfonds.

Zie over premiebetalingsverplichtingen ook onze Corona Q&A voor werkgevers over dit onderwerp en onze Corona Q&A voor pensioenuitvoerders over dit onderwerp.

Beroep op betalingsvoorbehoud

Een werkgever is gehouden tot premiebetaling, tenzij hij zich succesvol kan beroepen op een met de pensioenuitvoerder overeengekomen betalingsvoorbehoud of sprake is van en situatie waarin betaling van de premie naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar. Het voorgaande ziet ook op de eventuele verplichting aanvullende bijstortingen te betalen.

De Pensioenwet laat alleen het betalingsvoorbehoud toe:

• dat betrekking heeft op de bijdrage van de werkgever (en dus niet de werknemerspremie en daarmee het deel van de bijdrage dat op het inkomen van de werknemer is ingehouden als bijdrage van de werknemer), en
• in het geval van “ingrijpende wijziging van omstandigheden”.

Andere afspraken zijn niet toelaatbaar (nietig). Dit volgt uit artikel 12 Pensioenwet.

Tot die ingrijpende wijziging van omstandigheden worden in ieder geval gerekend financieel onvermogen van de werkgever in geval van evidente overmacht. Dat zal voor sommigen bij deze corona uitbraak wel, maar voor andere niet het geval kunnen zijn. Andere bedingen – bijvoorbeeld die uitgaan van een lichter regime – gericht op voorbehouden de premiebetaling te verminderen zijn nietig en dus niet toegelaten.

Buiten de gevallen waarin succesvol een beroep kan worden gedaan op een dergelijk beding, is de werkgever in principe aansprakelijk voor premiebetaling. Dit is alleen anders wanneer het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou worden voor werkgevers om premies te betalen. In zijn algemeenheid geldt dat dat een hoge lat is, die niet snel gehaald zal worden. Zeker niet wanneer op de pensioenuitvoerder wel de verplichting rust de pensioenopbouw te continueren. 

Zie over betalingsvoorbehouden en betalingstermijnen ook onze Corona Q&A voor werkgevers over dit onderwerp en onze Corona Q&A voor pensioenuitvoerders over dit onderwerp.

Tijdelijke wijziging pensioenregeling

Een werkgever zou mogelijk kunnen besluiten, of de sociale partners zouden kunnen afspreken, om de pensioenregeling – tijdelijk – te wijzigen, zodat de pensioenopbouw en premiebetaling worden  beperkt of stopgezet. Uiteraard gelden hiervoor de gebruikelijke spelregels voor wijziging van de pensioenregeling. Een dergelijke wijziging kan in beginsel niet met terugwerkende kracht ingaan, omdat reeds opgebouwdn werkgever zou mogelijk kunnen besluiten, of de sociale partners zouden kunnen afspreken, om de pensioenregeling – tijdelijk – te wijzigen, zodat de pensioenopbouw en premiebetaling worden beperkt of stopgezet. Uiteraard gelden hiervoor de gebre pensioenaanspraken niet aangetast kunnen worden.

Een aanpassing van de pensioenregeling waarbij de dekking van nabestaandenrisico’s en arbeidsongeschiktheidsrisico’s komen te vervallen, ligt – gezien de huidige omstandigheden – mogelijk minder voor de hand. Een beperking van het ouderdomspensioen is wellicht wel mogelijk, maar moet om zinvol te kunnen zijn, snel doorgevoerd worden.

Wanneer een werkgever onder de werkingssfeer van een verplichtgesteld bedrijfstakpensioenfonds valt – en er dus sprake is van een wettelijk plicht tot deelname in een bedrijfstakpensioenfonds – gaan sociale partners over de inhoud van de pensioenregeling. De werkgever kan dan in beginsel dus niet zelfstandig een tijdelijke wijziging van de pensioenregeling overeenkomen met vakorganisaties en werknemers.

Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid (NOW) en pensioenopbouw

Op 17 maart 2020 heeft de Nederlandse overheid vanwege coronavirus uitzonderlijke economische maatregelen genomen. Ten behoeve van baan- en inkomenszekerheid is de Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid (NOW) aangekondigd.

Op 31 maart 2020 is de NOW bekendgemaakt, en op 1 april 2020 is de NOW gebupliceerd in de Staatscourant. Zie over die regeling de beantwoording van veel gestelde vragen op de site van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het UWV. Zie ook het nieuwsbericht van ons arbeidsrechtteam, dat nauwlettend de ontwikkelingen ten aanzien van deze regeling volgt. Zie ook het nieuwsbericht van ons arbeidsrechtteam, dat nauwlettend de ontwikkelingen ten aanzien van deze regeling volgt.

Deze noodmaatregel is bedoeld om werkgevers met omzetdaling tegemoet te komen in de loonkosten. Hierin zit ook een bijdrage voor de door de werkgever te betalen pensioenpremies. Daarop hebben de Stichting van de Arbeid en de koepels van pensioenuitvoerders, de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars aangedrongen.

Kort weergegeven heeft de NOW regeling de volgende faciliteiten ten behoeve van pensioen. Werkgeverspremies en werknemersbijdragen aan pensioen maken onderdeel uit van de aanvullende lasten en kosten van werkgevers die de NOW compenseert. In de toelichting bij de NOW regeling is daarover opgemerkt “Omwille van de uitvoerbaarheid door UWV is gekozen voor een forfaitaire opslag van 30% voor werkgeverslasten in plaats van het in aanmerking nemen van de precieze werkgeverslasten in individuele situaties. Deze lasten kunnen immers per werkgever en zelfs werknemer verschillen: denk aan de hoogte van pensioenpremies – die bij UWV niet bekend zijn – en de WW-premiedifferentiatie naar de aard van het contract.” Dit zit besloten in de vermenigvuldigingsfactor 1,3 genoemd in artikel 7 (Hoogte van de subsidie) van de regeling. 

Het werknemersdeel van de premie is geen onderdeel van het SV-loon, dus ook die premie, en dus niet alleen het werkgeversdeel, zal uit de forfaitaire 30% opslag gefinancierd moeten worden. De praktijk zal moeten uitwijzen of de 30% opslag afdoende zal zijn voor het dekken van de pensioenpremies – zowel werkgevers als werknemersdeel – nu uit de forfaitaire opslag ook zaken als premie zorgverzekeringen, vakantiegeld en WW-premie gefinancierd zal moeten worden. Niet zelden zal dit tot gevolg hebben dat de NOW-subsidie pensioenlasten slechts zeer beperkt dekt.

Inmiddels is (op 31 maart 2020) door de Pensioenfederatie als aandachtspunt gesignaleerd de vraag hoe rekening wordt gehouden met de pensioenpremies bij beroepspensioenfondsen van beroepsgenoten in loondienst die niet bekend zijn bij het UWV. Ook is gewezen op het faillissementsrisico, bijvoorbeeld in de periode na ontvangst van de NOW-subsidie en het nog niet betaald zijn van de premies aan de pensioenuitvoerder.

De Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid (NOW) is de vervanger van de huidige regeling werktijdverkorting. Ten aanzien van die werktijdverkortingsregeling heeft de Belastingdienst aangegeven dat er mogelijkheden zijn om de pensioenopbouw ongewijzigd voort te zetten ingeval er een tijdelijke arbeidsduurverkorting wordt toegepast als gevolg van de maatregelen rondom het coronavirus.

De Nederlandsche Bank wees op 6 april 2020 op de doelstelling van de NOW dat financiering van pensioenopbouw gedurende de huidige crisistijd wordt voortgezet. DNB ondersteunt daarom dat pensioenfondsen zich maximaal inspannen om pensioenpremies te incasseren bij werkgevers die gebruikmaken van de NOW. DNB geeft aan daarbij oog te hebben voor situaties waarbij pensioenfondsen binnen de wettelijke kaders betalingsuitstel verlenen om werkgevers lucht te geven pensioenpremies later te voldoen, bijvoorbeeld totdat de NOW in uitvoering is genomen. 

Op 23 maart 2020 heeft de Koepel van Gepensioneerden gevraagd om crisiscompensatie van gepensioneerden. Die is niet meegenomen in de NOW.

Zorgmedewerkers die vervroegd met pensioen zijn gegaan en weer zijn gaan werken in verband met het coronavirus

De Belastingdienst heeft aangegeven dat gepensioneerde zorgmedewerkers, die hun pensioen meer dan vijf jaar vóór hun AOW-leeftijd vervroegd hebben laten ingaan, nu in verband met de uitbraak van het coronavirus opnieuw weer aan het werk kunnen gaan zonder fiscale gevolgen voor hun pensioen.

Dekking nabestaandenpensioen bij overlijden aan het coronavirus

Aanvankelijk was er enige twijfel, met name ten aanzien van pensioenregelingen ondergebracht bij verzekeraars, of het feit dat iemand overleden is door het coronavirus gevolgen heeft voor het uitkeren van nabestaandenpensioen. Individuele pensioenuitvoerders hebben daarop gereageerd ten aanzien van de dekking, bijvoorbeeld Nationale Nederlanden, Aegon en ook premiepensioeninstelling BeFrank. Dekking is over het algemeen aan de orde. Het Verbond van Verzekeraars laat weten dat eventuele uitsluitingen in polisvoorwaarden met betrekking tot verblijven in gebieden waar een negatief reisadvies geldt zijn niet bedoeld voor een situatie zoals deze nu met het virus aan de hand is. Op 15 april 2020 zijn de hierover gestelde Kamervragen beantwoord.

Beslechting pensioengeschillen

De Rechtspraak heeft op 16 maart 2020 bekend gemaakt vanaf dinsdag 17 maart de rechtbanken, gerechtshoven en bijzondere colleges te sluiten. Urgente zaken gaan wel door. Dit zijn zaken waar een rechterlijke beslissing niet achterwege kan blijven omdat het bijvoorbeeld raakt aan de rechten van rechtzoekenden. Voor pensioenzaken is er geen specifieke regeling.

Op 25 maart 2020 is bekend gemaakt dat gerechtsgebouwen ook na 6 april in principe gesloten blijven. De behandeling vindt in steeds meer gevallen via een telefonische (beeld)verbinding plaats, meldt de Rechtspraak.

In pensioenverzekeringskwesties is de behandeling van zaken bij Kifid beperkt mogelijk. Schriftelijke procedures gaan door. Maar er zullen bij Kifid tot en met maandag 1 juni 2020 geen zittingen plaatsvinden, zij het dat wordt gezocht naar alternatieven (teleconferentie). De betrokken consumenten en financiële dienstverleners ontvangen hierover van Kifid bericht. Nieuwe zittingen worden pas weer gepland zodra duidelijk is dat zittingen weer mogelijk zijn.