Staatssecretaris actualiseert beleidsbesluit btw-onderwijsvrijstelling

De Staatssecretaris van Financiën (“Staatssecretaris”) heeft het beleidsbesluit over de btw-onderwijsvrijstelling geactualiseerd (“Geactualiseerde Besluit”). In het Geactualiseerde Besluit bevestigt de Staatssecretaris (eindelijk) dat ook openbare onderwijsinstellingen kwalificeren als btw-ondernemer – een wat ons betreft terechte bevestiging die langs op zich heeft laten wachten.

Achtergrond openbaar en bijzonder onderwijs

Het bijzonder onderwijs en openbaar onderwijs onderscheidt zich van elkaar doordat bijzonder onderwijs wordt verzorgd op basis van een religieuze grondslag, terwijl het openbaar onderwijs neutraal is. Beide vormen van onderwijs worden vanuit een privaatrechtelijke rechtspersoon (lees: een stichting of vereniging) verzorgd, met dezelfde financieringswijze en dezelfde aard qua (onderwijs)prestaties, zij het op een andere grondslag. Het enige verschil tussen de bijzonder onderwijs en openbaar onderwijs is de grondslag en de (toezichthoudende) rechten die de gemeente heeft bij het verzorgen van openbaar onderwijs, namelijk goedkeuring van statutenwijzigingen en het benoemen van leden van de raad van toezicht.  Deze verschillen hebben geen relevantie voor het btw-ondernemerschap.

Overheidshandelen vs. btw-ondernemerschap

Uit het inmiddels verouderde beleidsbesluit over de btw-onderwijsvrijstelling uit 2014 volgde dat openbare onderwijsinstellingen in de optiek van de Staatssecretaris onderwijs verzorgen als overheid en daarmee niet als btw-ondernemer. Bijzondere onderwijsinstellingen kwalificeerden c.q. kwalificeren volgens de Staatssecretaris daarentegen wél als btw-ondernemer, omdat zij niet als overheid onderwijs verzorgen. Openbare onderwijsinstellingen en bijzondere onderwijsinstelling zouden in de optiek van de Staatssecretaris dus ongelijk behandeld moeten worden qua btw-ondernemerschap.

We hebben dit steeds zeer opmerkelijk gevonden en als onjuist gezien, omdat er vanuit btw-perspectief geen relevante verschillen te onderkennen zijn tussen openbare onderwijsinstellingen en bijzondere onderwijsinstellingen (zie hiervoor over de rechtsvorm, financiering en aard van de (onderwijs)prestatie). Ook de Hoge Raad heeft in 2020 het standpunt ingenomen dat openbare onderwijsinstellingen niet als overheid handelen. De discussie was niet een zuiver technische btw-discussie, maar had ook gevolgen voor bijvoorbeeld de vorming van een fiscale eenheid btw. Daarvoor is o.a. nodig dat sprake is van btw-ondernemerschap, hetgeen openbare onderwijstellingen – in tegenstelling tot bijzondere onderwijsinstellingen – volgens de Staatssecretaris niet hadden. We zijn dan ook verheugd dat dit onterechte onderscheid, met alle gevolgen van dien, eindelijk uit de wereld is.

Geactualiseerde besluit

Met het Geactualiseerde Besluit komt definitief een einde aan de onterechte, ongelijke behandeling van de openbare onderwijsinstellingen en de bijzondere onderwijsinstellingen voor wat betreft het btw-ondernemerschap. Het verzorgen van openbaar onderwijs wordt niet langer aangemerkt als overheidshandelen, maar als btw-ondernemerschap. Daarmee zouden discussies over btw-ondernemerschap bij vorming van een fiscale eenheid btw ook tot het verleden moeten behoren.

Voor meer informatie over dit onderwerp, kunt u contact opnemen met Daniëlle Westerhoff of Annick de Boer.