Wat als de advocatuur de advocatuur moet verdedigen?
Een blog van Jan Leliveld voor Nederlands Juristenblad.
Advocaten onder vuur in de Verenigde Staten
Prestigieuze advocatenkantoren liggen op dit moment onder presidentieel vuur in de Verenigde Staten. De ongekende aanvallen uit het Witte Huis zijn ingegeven door rancune en een dubieuze politieke en maatschappelijke agenda.
Internationale solidariteit en reacties
De American Bar Association reageert ferm. Internationaal is onder meer met een gezamenlijk statement van belangenorganisaties – waaronder L4L – alarm geslagen bij de Human Right Council van de VN. Ook de Amsterdamse Orde van Advocaten verklaarde zich solidair met de Amerikaanse advocaten.
Tweedeling binnen de Amerikaanse advocatuur
In de VS is er nog geen gezamenlijk advocurlijk front tegen de aanvallen. De reacties van kantoren verschillen in hoge mate.
Verzoening versus confrontatie
De kantoren die tot afspraken met Trump zijn gekomen, rechtvaardigen dit vanuit cliëntenbelang en politieke realiteit. Maar die houding roept vragen op over hun toekomstig functioneren als onafhankelijke advocaat.
De confronterende kantoren benadrukken juist hun onafhankelijke rol, de vrijheid van meningsuiting, en zealous advocacy – vurige verdediging, zelfs tegen de overheid.
Nederlandse betrokkenheid: sympathie vanaf de zijlijn
Het optreden van de eerste groep wordt veelal als capitulatie gezien. De tweede groep krijgt online steun, maar die roept de vraag op: wat zouden wij doen als het onszelf betrof?Hoever reikt ons commitment aan principes? Wat doen we in Nederland als een kantoor onder vuur ligt? En hoe onafhankelijk zijn wij zelf – van overheid én cliënten?De ontwikkelingen in de VS tonen aan dat ook hier de overheid zich tegen de advocatuur kan keren. Onafhankelijkheid is geen luxe, maar noodzaak – juist op onvoorspelbare momenten.
Een waarschuwing van tien jaar geleden
Ruim tien jaar geleden schreef ik al over de slordigheid rond de plek van de advocaat in onze rechtsstaat. De huidige situatie in de VS biedt een kans om ons opnieuw te bezinnen – en te oefenen – in lastige, maar noodzakelijke keuzes.
